Klucz do budowania relacji – aktywne słuchanie

Aktywne słuchanie jest kluczową umiejętnością komunikacji interpersonalnej. Dlatego też, warto przekształcić w nią swoją zdolność słyszenia. Pomoże nam to budować dobre, zdrowe relacje w pracy, biznesie oraz w codziennym życiu. 

Dzisiejszy tekst będzie zatem o tym, czym jest i co może nam przynieść opanowanie i wdrożenie techniki aktywnego słuchania. 

Czym jest aktywne słuchanie?

Aktywne słuchanie to przede wszystkim umiejętność komunikacji opartej na szczególnym nastawieniu na rozmówcę. Kompan naszej rozmowy nie może mieć wątpliwości odnośnie tego, czy go słuchasz, czy tylko słyszysz. Podczas dyskusji koncentruj się na rozmówcy, daj mu przestrzeń na wyrażane wszystkiego, co ma nam do powiedzenia, sygnalizuj, że cały czas za nim podążasz i otaczasz go akceptacją oraz uwagą. 

Taka postawa pozwala nam podnieść jakość kontaktów na każdej płaszczyźnie — zarówno prywatnej, jak i zawodowej. Wzmacnia więzi przyjacielskie oraz rodzinne, buduje relacje ze współpracownikami oraz klientami. Opanowanie techniki aktywnego słuchania pozwala naszemu rozmówcy poczuć się ważnym, dzięki czemu stanie się bardziej otwarty na dzielenie się przemyśleniami, pomysłami oraz ważnymi historiami. 

Poziomy słuchania

Wypowiedzi, które słyszymy, możemy zinterpretować w różnoraki sposób, w zależności od tego, którym ‘’uchem’’ aktualnie przetworzyliśmy dany komunikat. Według F Schulza von Thuna każdy z nas, ma cztery uszy:

1. Ucho rzeczowe – skupia się na faktach i informacjach
2. Ucho terapeutyczne (ujawnia się nadawcy) – zwraca szczególną uwagę na emocje oraz uczucia, które przekazuje nam nadawca. Ten rodzaj ucha jest wrażliwy na to ‘’Co mówisz mi o sobie samym?’’
3. Ucho drażliwe (relacyjne) – zwraca uwagę na to, co sądzi nadawca o relacji z odbiorcą; wyczulone jest na relację z odbiorcą
4. Ucho apelowe –  zwracające uwagę na oczekiwania i życzenia pod naszym adresem

Istnieje inny podział poziomów słuchania:

1. Słuchanie kosmetyczne – skupia się tylko na rejestracji fal dźwiękowych, w konsekwencji nie słuchamy naszego rozmówcy
2. Słuchanie konwersacyjne – to normalny, codzienny, poziom słuchania w kontaktach międzyludzkich, w którym skupiamy się na osobie mówiącej, jej słowach oraz na tym co sami mówimy
3. Słuchanie aktywne – sytuacja, gdzie wiecej wysiłku wkładamy w słuchanie niż mówienie (60 % do 40 %); staramy się utrzymać koncentrację na słowach osoby, z którą rozmawiamy i aktywnie zrozumieć, o czym mówi i co stara się przekazać 
4. Słuchanie głębokie – tutaj świadomość słuchacza powinna być skupiona całkowicie na rozmówcy 

Techniki aktywnego słuchania

Wśród najważniejszych technik są: 

• parafraza – czyli potwierdzenie własnymi słowami tego, co zrozumieliśmy z wypowiedzi rozmówcy („jeśli dobrze Cię rozumiem, to…”, „czyli chodzi o to, że…?”),
• odzwierciedlanie – czyli odniesienie się do uczuć, które według nas przeżywa rozmówca („widzę, że bardzo Cię to złości”, „rozumiem Cię, to bardzo trudna sytuacja”),
• docenianie – czyli zaaprobowanie tego, że rozmówca zdecydował się z nami czymś podzielić, dowartościowanie go („cieszę się, że mi o tym mówisz”, „to było mądre, też bym tak zareagował”),
• klaryfikacja – doprecyzowanie, dopytywanie o szczegóły danego tematu („czy możesz powiedzieć, co rozumiesz przez…?”, „nie jestem pewna, czy dobrze Cię zrozumiałam – wynikałoby z tego, że…?”),
• podsumowanie – uporządkowanie i wydobycie najważniejszych informacji z wypowiedzi („pojawiło się tu dużo wątków, ale rozumiem, że najważniejsze jest dla Ciebie…”, „czyli podsumowując…”).

Musimy jednak pamiętać, że aktywne słuchanie nigdy nie ogranicza się do samych słów – kluczowy również jest kontekst, chęć zrozumienia wiadomości, jaka się za tym wszystkim kryje oraz mowa ciała.

Podsumowanie

Aktywne słuchanie pełni niezwykle ważną rolę w procesie skutecznej komunikacji. Umożliwia nie tylko zdobycie informacji, ale także poznanie punktu widzenia rozmówcy. Aktywne słuchanie daje również szanse na stworzenie relacji opartej na wzajemnym szacunku, zaufaniu i empatii.

Wdrożenie aktywnego słuchania pomoże nam stać się lepszym partnerem, negocjatorem, sprzedawcą, managerem, a przede wszystkim rozmówcą 🙂 To umiejętność przydatna w życiu codziennym oraz na wszystkich stanowiskach wymagających kontaktu z ludźmi.